به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، پايگاه مقام معظم رهبري بخش‌هايي از سخنان رهبر معظم انقلاب درمورد مطالعه سيره اهل بيت (ع) را منتشر كرده و در اين ميان كتبي براي مطالعه دقيق سيره و زندگي اهل بيت (ع) را به مخاطبان يادآور شده است. «زندگى پيغمبر را ميلى‌مترى بايد مطالعه كرد. هر لحظه‌ى اين […]
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، پايگاه مقام معظم رهبري بخش‌هايي از سخنان رهبر معظم انقلاب درمورد مطالعه سيره اهل بيت (ع) را منتشر كرده و در اين ميان كتبي براي مطالعه دقيق سيره و زندگي اهل بيت (ع) را به مخاطبان يادآور شده است.
«زندگى پيغمبر را ميلى‌مترى بايد مطالعه كرد. هر لحظه‌ى اين زندگى يك حادثه است، يك درس است، يك جلوه‌ى عظيم انسانى است؛ تمام اين ۲۳ سال همين‌جور است. جوان‌هاى ما بروند تاريخ زندگى پيغمبر را از منابع محكم و مستند بخوانند و ببينند چه اتفاقى افتاده است.» (بيانات در ديدار مسئولان نظام به مناسبت مبعث حضرت رسول اعظم صلوات‌الله‌عليه‌و‌آله، ۱۳۸۷/۰۵/۰۹)
تأملاتي بر جاي خالي منابع سيره‌شناسي اهل بيت (ع)
اگر معلم باشيد و در كلاس درس يا حتي اگر خوانندهٔ حرفه‌اي كتاب‌هاي ديني باشيد و در يك جمع خانوادگي از شما بپرسند كتابي با موضوع زندگي امام جواد، امام هادي يا امام عسكري عليهم‌السلام معرفي كنيد، كار سختي پيش رو خواهيد داشت. اگرچه ممكن است «منتهي‌الآمال» مرحوم شيخ عباس قمي يا «زندگاني چهارده معصوم» مرحوم عمادزاده به ذهنتان برسد، اما در معرفي اين كتاب‌ها بايد به مخاطب يادآوري كنيد كه تنها بخشي از آن‌ها به هر معصوم اختصاص دارد. ضمن آن‌كه احتمالاً بايد تبصره‌ها و توضيحاتي نيز در مورد نثر كتاب و برخي مطالب آن براي مخاطب خود داشته باشيد.
تحقيق و پژوهش مجمع جهاني اهل بيت در حوزه تاريخ اسلام
مسئولان مجمع جهاني اهل‌بيت عليهم‌السلام دقيقاً به همين خلأ فكر مي‌كردند كه باعث شد طرح نگارش ۱۴ كتاب در مورد چهارده معصوم براي استفادهٔ عموم مردم را در سال ۱۳۷۵ به «حجت‌الاسلام والمسلمين سيد منذر حكيم» كه سابقهٔ روشني در تحقيق و نگارش تاريخ اسلام داشت پيشنهاد بدهند. اين‌گونه و در پاسخ به اين نياز، گروهي از محققان با محوريت آقاي حكيم در سال ۱۳۷۶ اين تحقيق را شروع كردند.
مسئولان مجمع اصرار داشتند كه كار در مدت كوتاهي انجام شود و علي‌رغم مشكلات تأليف گروهي چنين كاري، نخستين چاپ اين مجموعه به زبان عربي با نام «موسوعة أعلام الهداية» در سال ۱۳۸۱ منتشر شد. ترجمهٔ فارسي آن نيز با نام «پيشوايان هدايت» نخستين‌بار در سال ۱۳۸۵ به بازار عرضه شد.
در جست‌وجوي انسان ۲۵۰ ساله
هر جلد از نسخهٔ عربي «أعلام الهداية» بين ۲۰۰ تا ۲۵۰ صفحه و ترجمهٔ فارسي آن بين ۳۰۰ تا ۳۵۰ صفحه حجم دارد. اين هم يكي از ايده‌هاي اوليهٔ تأليف اين كار بوده كه براي هر كدام از ائمه يك حجم مطلب ارائه شود و همهٔ مجلدات در ظاهري يكسان عرضه گردد تا براي مخاطب اين تداعي بشود كه اهل‌بيت عليهم‌السلام نور واحدند و اگر هركدام ايشان جاي ديگري بودند، رفتار يكساني داشتند. همان انساني كه به تعبير رهبر انقلاب، گويي ۲۵۰ سال عمر كرده است: «كلّهم نور واحد. هركدام از اين‌ها كه يك حرفى زدند، اين حرف در حقيقت از زبان آن ديگران هم هست. هركدام از اين‌ها كه يك كارى انجام دادند، اين در حقيقت كار آن ديگران هم هست. يك انسانى كه ۲۵۰ سال گويى عمر كرده است. تمام كارهاى ائمه در طول اين ۲۵۰ سال، كار يك انسان با يك هدف، با يك نيت و با تاكتيك‌هاى مختلف است».
تاريخ ۲۵۰ ساله اهل بيت (ع) حاوي فراز و فرودهاي تاريخي در سه سطح
گفتن اين‌كه تاريخ ۲۵۰ سالهٔ اهل بيت عليهم‌السلام حكايت درخشش نوري واحد است، به زبان، ساده است اما نشان‌دادن آن با جزئيات و در قالب بيش از چهار هزار صفحه كتاب و ذيل سرفصل‌هاي مختلف و با بهره‌گيري از منابع متعدد، كار دشواري است كه مجموعهٔ ۱۴ جلدي اعلام‌الهداية از عهدهٔ آن برآمده است.
در هر جلد، ابتدا خلاصه‌اي چند صفحه‌اي از تاريخ زندگي هر معصوم و مهم‌ترين فراز و فرودهاي تاريخي زندگي ايشان ارائه مي‌شود. پس از آن، مخاطب در سه سطح مختلف كه از اجمال به تفصيل مي‌رود، فهم عميق‌تري از زندگي و سيرهٔ آن امام و شرايط تاريخي آن مقطع پيدا مي‌كند. كتاب زمينهٔ تاريخي دارد و پرداختن به مباحث كلامي يا فقهي و حديثي متناسب با هر معصوم باعث نمي‌شود خط كلي خود را گم كند.
موشكافي‌هاي تاريخي كه خارج از حوصله مخاطب نيست
كتاب وارد موشكافي‌هاي تاريخي خارج از حوصلهٔ مخاطب عام نمي‌شود و از نقل‌هاي شاذ و روايت‌هاي غلو‌آميز مي‌پرهيزد. در واقع مسئولان مجمع و گروه مؤلفان نيم‌نگاهي هم به مخاطبان غير شيعه داشته‌اند. علاوه بر آن، أعلام‌الهداية سعي كرده زندگي اهل بيت عليهم‌السلام را به گونه‌اي عقلاني روايت كند تا مخاطبان دانشگاهي كه در معرض نظريات جديد علوم انساني هستند نيز در مواجهه با آن دچار تعارض و ابهام نشوند.
كتاب‌هايي در دسترس مخاطبان
مجمع جهاني اهل بيت عليهم‌السلام اين كتاب‌ها را با قابليت دسترسي آزاد براي مخاطبان در پايگاه اطلاع‌رساني خود قرار داده است. حجت‌الاسلام حكيم در اين خصوص مي‌گويد: «وقتي اين كار آماده شد، فراتر از كتاب، يعني در قالب نرم‌افزار و سي‌دي در مناسبت‌هايي مانند ايام حج، در هزاران نسخه توزيع مي‌شد و فايلش را هم به‌صورت آزاد در اختيار گذاشتيم، به شرط اين‌كه كسي كه استفاده مي‌كند، خودش دوباره توزيع كند. به هر كسي مي‌داديم، مي‌گفت مزدش چيست؟ مي‌گفتيم مزدش اين است كه به يك نفر ديگر برساني اين كتاب را. لذا در يك مدت كوتاهي در بيش از ۵۰ سايت اين كتاب قرار داده شد.»
ترجمهٔ دورهٔ كامل أعلام‌الهداية يا تعدادي از مجلدات آن به زبان‌هاي تركي استانبولي، اردو و مالايي نيز منتشر شده است و ترجمه به زبان‌هاي انگليسي، فرانسه، تركي آذري، نروژي و بوسنيايي در حال انجام است.
«حجت‌الاسلام حكيم» كيست؟
حجت‌الاسلام سيد منذر حكيم متولد ۱۳۳۲ شمسي در كربلاست كه او را در حوزه به‌واسطهٔ كارهايش در زمينهٔ تفسير قرآن كريم و تاريخ اسلام مي‌شناسند. ايشان كه هم‌اكنون به عنوان مدير كل پژوهش در مجمع جهاني اهل‌بيت عليهم‌السلام مشغول فعاليت است، داراي قلمي فخيم و اديبانه در نگارش به زبان عربي معاصر است. از تأليفات او، غير از مجموعهٔ چهارجلدي «تاريخ اسلام»، به كتاب «النظرية الإجتماعية في فكر الشهيد السيد محمدباقر الصدر» (جامعه‌شناسي قرآني) مي‌توان اشاره كرد. حجت‌الاسلام والمسلمين سيد منذر حكيم چنان‌كه خود بيان مي‌كند در تأليف مجموعهٔ أعلام‌الهداية نيز از كتاب «اهل بيت عليهم‌السلام؛ تنوع ادوار و وحدت هدف» شهيد سيد محمدباقر صدر متأثر است. او در مقدمهٔ جلد اول «پيشوايان هدايت» اين نگاه خود را چنين توضيح مي‌دهد: «قرآن در بيان سرگذشت پيامبران گاهي متكي به تحقيق و بررسي است و گاهي متكي به استدلال. در مقام تجزيه و تحليل و نتيجه‌گيري، شيوه‌اي علمي دارد و آن‌گاه كه به نحو كلي زندگي پيامبران را ارائه مي‌دهد، به خطوط اصلي -كه آنان را در يك صف و يك سنگر و يك خط، يعني خط كلي اسلام قرار مي‌دهد- اشاره مي‌كند. همان‌گونه كه خداي متعال فرمود: إنّ الدّينَ عِند اللهِ الإسلام؛ دين در نزد خدا اسلام است».
مطالعهٔ اين دوره، هم براي مخاطبان عمومي مفيد است و هم براي كساني كه مباحث تاريخ اسلام و زندگي اهل بيت عليهم‌السلام را تخصصي‌تر دنبال مي‌كنند. چه جوانان دبيرستاني و دانشگاهي كه مي‌خواهند بيشتر از زندگي اهل‌بيت عليهم‌السلام بدانند و چه منبري‌ها و اساتيد دانشگاه كه مي‌خواهند در زمينهٔ زندگي پيامبر و ائمه عليهم‌السلام مطالبي را به مخاطبان خود عرضه كنند، مي‌توانند از اين مجموعه استفاده كنند؛ به‌خصوص از مجلدات مربوط به ائمه‌اي كه آثار تحقيقي مختص به آنان در بازار كتاب وجود ندارد يا كمتر است.
برای آشنایی بیشتر و دانلود نسخه کامل مجموعه 14 جلدی «پیشوایان هدایت» اینجا را کلیک کنید.
نظرات